Witamina C jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych i popularnych witamin. Wielu z nas już w pierwszym odruchu wskaże ją jako substancję, której odpowiednia podaż zapewnia znakomitą odporność oraz lepsze samopoczucie. W szczególności w sezonie przeziębieniowym łatwo jest zauważyć, kiedy nasz organizm cierpi na niedobór witaminy C, ponieważ objawy są bardzo charakterystyczne i trudne do przeoczenia. Po czym możemy je rozpoznać? Dlaczego to tak ważne?
Kluczowa rola witaminy C
Kwas askorbinowy, znany również jako witamina C, to substancja niezbędna do prawidłowego przebiegu bardzo wielu procesów zachodzących w naszym organizmie. Wśród najważniejszych warto wymienić:
- wspomaganie układu odpornościowego,
- ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym,
- zwiększanie przyswajalności żelaza przez organizm,
- zmniejszanie uczucia zmęczenia i znużenia,
- pomoc w zachowaniu prawidłowych funkcji psychofizycznych u dzieci i dorosłych.
Warto wiedzieć również, że witamina C wspiera nasz organizm w procesie wytwarzania kolagenu. Jest to informacja szczególnie ważna dla osób, które ukończyły 26 rok życia, ponieważ – według badań – to właśnie w tym czasie naturalna zdolność do produkcji tej substancji zaczyna spadać.
Dlaczego to takie ważne? Białko to, nazywane również „białkiem młodości” stanowi główny budulec skóry właściwej. Optymalny poziom kolagenu w organizmie przyczynia się do poprawy wyglądu naskórka, ponieważ – dzięki zdolności wiązania wody – nasza skóra staje się napięta i sprężysta. Kolagen wspomaga również prawidłowe funkcjonowanie chrząstek, kości, naczyń krwionośnych, a także zębów i dziąseł.
Skąd się bierze niedobór witaminy C?
Nasz organizm nie wykazuje zdolności samodzielnego wytwarzania witaminy C, dlatego może wykorzystywać wyłącznie taką jej ilość, jaka jest mu dostarczana wraz z pożywieniem. Czasem jednak jest to niewystarczająca dawka – wówczas warto rozważyć zastosowanie suplementów diety.
Czy jednak niedobór witaminy C wynika wyłącznie z niedostatecznej ilości obfitujących w nią produktów w naszym jadłospisie? I tak i nie. Może to być również kwestia procesów obróbki kulinarnej, jakiej poddajemy produkty. Warto pamiętać, że w wyniku m.in. gotowania, smażenia, czy pieczenia, witamina C ulega utlenianiu, zaś jej straty mogą sięgać nawet 70%.
Warto rozważyć suplementację nawet wtedy, gdy w naszym jadłospisie znajdują się produkty bogate w tę witaminę. Nie musimy się przy tym obawiać, że spożyjemy zbyt dużą dawkę witaminy C! Jej dzienne zapotrzebowanie jest największe spośród wszystkich witamin – dlatego trudno jest ją przedawkować. Niewykorzystana przez organizm witamina C jest w naturalny sposób z niego wydalana.
Sprawdź, czy masz objawy niedoboru witaminy C!
Jak rozpoznać u siebie niedobór witaminy C? To bardzo proste – wystarczy zwrócić uwagę na charakterystyczne symptomy, m.in.:
- obniżenie odporności,
- zwiększona podatność na infekcje,
- zmniejszona wydolność fizyczna,
- pogorszenie gojenia się ran,
- zaburzenia w tworzeniu kolagenu,
- krwawienie dziąseł.
Jeśli zaobserwujemy u siebie choć jeden z powyższych objawów – warto przyjrzeć się swojej aktualnej diecie i zastanowić się, w jaki sposób możemy zwiększyć podaż witaminy.
Kiedy warto rozważyć suplementację witaminy C?
Oprócz wyraźnych objawów niedoboru witaminy C, jakie jeszcze sytuacje powinny nas skłonić do zwiększenia podaży kwasu askorbinowego? Mimo stosowania odpowiedniej diety, niektóre osoby powinny rozważyć dodatkową suplementację tej witaminy. Zwiększone zapotrzebowanie na witaminę C wykazują:
- kobiety w ciąży oraz matki karmiące piersią;
- osoby narażone na stres (np. okołoszkolny, czy związany z sytuacjami zawodowymi);
- palacze i osoby nadużywające alkoholu;
- osoby stosujące takie preparaty, jak np. tabletki antykoncepcyjne, tetracykliny, barbiturany, kortykosteroidy;
- mieszkańcy dużych miast (ze względu na zanieczyszczenia i toksyny);
- osoby prowadzące intensywny i dynamiczny tryb życia;
- osoby w podeszłym wieku;
- pacjenci po zabiegach operacyjnych, czy urazach tkanek;
- podczas gorączki, zakażeń wirusowych i bakteryjnych (infekcje);
- przy podrażnieniu błony śluzowej żołądka i dwunastnicy;
- przy regularnym zażywaniu kwasu acetylosalicylowego lub innych salicylanów.
Bibliografia:
-
- Maćkowiak K., Torliński L.: Współczesne poglądy na rolę witaminy C w fizjologii i patologii człowieka. Nowiny Lekarskie 2007; 76, 4, 349–356.
- Janda K., Kasprzak M., Wolska J.: Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie. Pomeranian Journal of Life Sciences 2015; 61, 4, 419–42.
- Rodwell V.W. et.al, Harper’s ilustated Biochemistry, PZWL 2017.
- Miktus M.: Witaminy – część II: ogólna charakterystyka witaminy C. Nutrition&Health 2000, 3, 1 (12), 1–4.
- Juliet M. Pullar et al; The Roles of Vitamin C in Skin Health; Nutrients. 2017 Aug; 9(8): 866. Published online 2017 Aug 12. doi: 10.3390/nu9080866.
- Morąg M., Burza A.; Budowa, właściwości i funkcje kolagenu oraz elastyny w skórze, Structure, Properties and Functions of Elastin and Collagen in the Skin; Journal of Health Study and Medicine, 2017, nr 2, ss 77-100.
- Pawlaczyk M., Korzeniowska K., Rokowska-Waluch A.: Witamina C i skóra, Farmacja Współczesna 2012; 5:174.
- Janda K., Kasprzak M., Wolska J.: Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie. Pomeranian Journal of Life Sciences 2015; 61, 4, 419–4.
- Miktus M.: Witaminy – część II: ogólna charakterystyka witaminy C. Nutrition&Health 2000, 3, 1 (12), 1–4.
- Min Nam, Misun Seo, Jin-Seok Seo, Hyewhon Rhim, Sang-Soep Nahm, Ik-Hyun Cho, Byung-Joon Chang, Hyeon-Joong Kim, Sun-Hye Choi, Seung-Yeol Nah.: Ascorbic Acid Mitigates D-galactose-Induced Brain Aging by Increasing Hippocampal Neurogenesis and Improving Memory Function. Nutrients. 2019 Jan; 11(1): 176. Published online 2019 Jan 15. doi: 10.3390/nu11010176.
